Κ.Περιστέρη: «Το λιοντάρι της Αμφίπολης στην κορυφή του τύμβου «Καστά»Αμφίπολης»

Η έρευνα απέδειξε ότιτο ταφικό μνημείο τουΛέοντος της Αμφίποληςσυνδέεται με το ταφικό σήμα του τύμβου.

Σημαντική και συγκλονιστική η παρουσίαση της ανασκαφικής έρευνας του ταφικού τύμβου «Καστά» Αμφίπολης το 2012.

Η παρουσίαση έγινε από την αρχαιολόγοΚατερίνα Περιστέρη ,προϊσταμένης της ΚΗ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Σερρών, κατά την ετήσια Αρχαιολογική Συνάντηση ,εικοστή έκτη συνάντηση, για τις ανασκαφές του 2012 στη Μακεδονία και τη Θράκη.

Σημαντική και συγκλονιστική η παρουσίαση της ανασκαφικής έρευνας του ταφικού τύμβου «Καστά» Αμφίπολης το 2012, από την αρχαιολόγοΚατερίνα Περιστέρη ,προϊσταμένης τηςΚΗ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Σερρών κατά την ετήσια Αρχαιολογική Συνάντηση ,εικοστή έκτη συνάντηση, για τις ανασκαφές του 2012 στη Μακεδονία και τη Θράκη. Η κ. Περιστέρη ανέφερε ότι η έρευνα απέδειξε ότιτο ταφικό μνημείο τουΛέοντοςσυνδέεται με το ταφικό σήμα του τύμβου που στην πραγματικότητα είναι το θεμέλιό του και τοποθετείται στο μέσον και στο υψηλότερο σημείο του.

Η κ .Περιστέρη ,προϊσταμένη τηςΚΗ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Σερρών , αναφερόμενη στο έργο της ανασκαφής του ταφικού τύμβου «Καστά» Αμφίπολης το 2012 , τονίζει :

«Κατά το 2012 ξεκίνησε η ανασκαφική έρευνα στον Τύμβο «Καστά» Αμφίπολης από την υπογράφουσα έπειτα από χρηματοδότηση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με την συμπαράσταση του Αντιπεριφερειάρχη κ. Ι. Μωυσιάδη και συνεχίστηκε με επιτυχία έπειτα από την χρηματοδότηση του Υπουργού Μακεδονίας-Θράκης κ. Θ. Καράογλου. Κατά το 2013 η έρευνα συνεχίζεται έχοντας εκτός από τη στήριξη του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας κ. Α. Τζιτζικώστα και του Υπουργού Μακεδονίας-Θράκης κ. Θ. Καράογλου, με την αμέριστη συμπαράσταση καιχρηματοδότηση του Υ.ΠΑΙ.Θ.Π.Α.-Γενική Γραμματεία Πολιτισμού έπειτα μάλιστα και την παρουσία του Υπουργού Πολιτισμού κ. Κ.Τζαβάρα και της Γενικής Γραμματέως κ. Λ.Μενδώνη στην ανασκαφή.

Η ανασκαφή έφερε στο φως σημαντικό ταφικό περίβολο, μοναδικό στο είδος του, που χρονολογείται στο τελευταίο τέταρτο του 4ου αι. π.Χ., με μαρμάρινες βάσεις, ορθοστάτες, επιστέψεις και λοιπή ανωδομή, ύψους 3μ. και συνολικού μήκους 497μ.,από τα οποία έχουν μέχρι τώρα ανασκαφεί τα 300μ. Η μοναδικότητα της κατασκευής του ταφικού περιβόλου με τη χρήση αρχιτεκτονικών μελών από θασίτικο μάρμαρο καθώς και η σημαντική χρονική περίοδος που δημιουργείται οδηγούν την σκέψη μας στην ύπαρξη σημαντικών τάφων στο εσωτερικό του περιβόλου που μόνο η συνέχεια της ανασκαφικής έρευνας θα αποκαλύψει.

Κατά την περίοδο πουχρονολογείται ο ταφικός περίβολος, μετά τον θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου μέχρι το τέλος του 4ου π.Χ. αιώνα, διαδραματίζονταισπουδαία ιστορικά γεγονότα στην περιοχή της Αμφίπολης. Σημαντικοί στρατηγοί και ναύαρχοι του Μ. Αλεξάνδρου σχετίζονται με την περιοχή, εδώ ο Κάσσανδρος εξορίζει και θανατώνει το 311 π.Χ. τη νόμιμη σύζυγο του Μ. Αλεξάνδρου Ρωξάνη και το γιό του Αλέξανδρο Δ’.

Ένα μεγάλο μέρος του περιβόλου έχει αποξηλωθεί κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους με αποτέλεσμα αρκετά μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη να μη βρίσκονται στη θέση τους. Μια ευρύτερη έρευνα που πραγματοποιήσαμε στην περιοχή της Αμφίπολης με τον συνεργάτη αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή στην προσπάθειά μας να εντοπίσουμε τα χαμένα αρχιτεκτονικά μέλη μας οδήγησε στην περιοχή του χώρου του μνημείου του Λέοντα της Αμφίπολης όπου βρέθηκαν είτε διάσπαρτα, είτε εντοιχισμένα στη βάση του Λέοντος, μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη με προέλευση τον ταφικό περίβολο. Η έρευνα αυτή συνδέει τον σημαντικό ταφικό περίβολο του τύμβου Καστά με τον Λέοντα της Αμφίπολης.

Το υλικό της βάσης του Λέοντα, είχε χρησιμοποιηθεί ως φράγμα σε δεύτερη χρήση ήδη από τη ρωμαϊκή εποχή και βρέθηκε από τον Ελληνικό Στρατό το 1912, κατά την αποξήρανση της κοίτης του Στρυμόνα για την κατασκευή της σύγχρονης γέφυρας κοντά στις εκβολές του. Μετά το 1917 τα μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη συγκεντρώθηκαν κοντά στο θεμέλιο που ταυτίστηκε λανθασμένα, ως θεμέλιο της βάσης του μνημείου. Πρώτος ο Α. Ορλάνδος μελέτησε μαζί με τον P. Perdrizet το υλικό μέχρι τη δεκαετία του ’30. Το 1936 οι J. Roger και O. Broneer συνεχίζουν τη μελέτη και την αποκατάσταση του μνημείου στη θέση αυτή στην οποία βρίσκεται σήμερα με την κατασκευή μιας συμβατικής βάσης. Την ίδια εποχή, η Ulen βρίσκει νέα κομμάτια στην αποξήρανση της αρχικής Κερκινίτιδας Λίμνης και μεταφέρει το υλικό, 60 χμ. μακριά στην θέση του νέου φράγματος της λίμνης Κερκίνης, στο Λιθότοπο.Το 1971 ο S. Miller ταυτίζει το υλικό στο Λιθότοπο και αυτό επιστρέφει στην αρχική του περιοχή. Ο Miller αποδίδει σωστά το υλικό, δεν βρίσκει όμως την προέλευση του και ότι προέρχεται από κυκλικό τοίχο.

Μετά την ανακάλυψη του ταφικού περιβόλου του τύμβου «Καστά», όπως απέδειξε η έρευνα μας, το ταφικό μνημείο τουΛέοντοςσυνδέεται με το ταφικό σήμα του τύμβου που στην πραγματικότητα είναι το θεμέλιό του και τοποθετείται στο μέσον και στο υψηλότερο σημείο του βάσει και της γεωμετρίας που μας δίνει ο ταφικός περίβολος.

Ο Τύμβος Καστά Αμφίπολης και το μνημείο του Λέοντος είναι δύο μνημεία που συνομιλούν μεταξύ τους συνδυάζοντας συγκρίσιμα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά και η χρονολόγησή τους ανήκει στο τελευταίο τέταρτο του 4ου π.Χ.αιώνα. Οι λατύπες(θραύσματα από επεξεργασία μαρμάρου) που βρέθηκαν γύρω από το ταφικό σήμα στην κορυφή του τύμβου Καστά, δηλώνει την ύπαρξη μεγάλου μαρμάρινου μνημείου, που δεν είναι άλλο από το Λέοντα και την βάση του» .

Η « Σ» συνάντησε την κ.Περιστέρη μετά την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της σημαντικής αυτής ανασκαφικής έρευνας που έγινεστον τύμβο Καστά Αμφίπολης . Ηκ. Περιστέρη αναφερόμενη στην συνέχιση των ανασκαφικών εργασιών ,δήλωσε «Αναφέρεται τύμβος Καστά Αμφίπολης γιατί βρίσκεται μέσα στο αρχαιολογικό χώρο της Αμφίπολης ,μετά την επίσκεψη του υπουργού πολιτισμού , που είπε ότι θα μας χρηματοδοτήσει για να συνεχίσουμε , η αλήθεια είναι ότι δεν συνεχίσαμε την έρευνα μέχρι τώρα,γιατί περιμένουμε τα χρήματα αυτά για να δουλέψουμε .Υπάρχει μια διαδικασία γραφειοκρατική που φαντάζομαι ότι μέσα στον Απρίλη ,θα λυθεί και αυτή για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε»

Πόσο σημαντική είναι η ανασκαφή και για ποιόν έγινε οτύμβος;Η κ. Περιστέρη μας ανέφερε«Η ανασκαφή είναι σημαντική ,έχουμε έναν ταφικό περίβολο ,ένας χώρος σημαντικός ,περίβολος μοναδικός στο είδος του , και στα Βαλκάνια και στην γύρω περιοχή, δεν έχουμε κάτιπαρόμοιο . Έχει ορθόδομους μαρμάρινους με ωραίες στέψεις με όλη την αρχιτεκτονικήπου σχηματίζει μια ωραία εξωτερική εικόνα ,που φαινόταν από μακριά στα αρχαία χρόνια . Δεν μπορούμε να πούμε τίνος είναι ο τύμβος ακόμη , αν δεν γίνει ανασκαφική έρευνα και δεν μπούμε μέσα στο εσωτερικό να δούμε αν υπάρχει ένας δύο ,τρεις ,πόσοι τάφοι θα είναι αυτοί . Βέβαια φαίνεται από την πρώτη ματιά ότι είναι σημαντικοί γιατί αλλιώς δεν θα κάνανε τέτοιο περίβολο για αυτόν τον τύμβο . Είναι και ο ψηλότερος τύμβος που έχουμε στα 24 μέτρα και στην κορυφή του έχει μια θεμελίωση ,η οποία δηλώνει ότι υπάρχει ταφικό μνημείο .Η θεμελίωση αυτή είναι από πωρόλιθους ,όπως είναι και το αντιθυμα πίσω από τους ορθοστάτες που είναι από πωρόλιθους για μεγαλύτερη στερεότητα . Το πάχος του τείχους αυτού είναι μέχρι 60 μέτρα».

Επισημαίνεται ότι το ταφικό μνημείο κατασκευάστηκε από τον αγαπημένο αρχιτέκτονα του Μέγα Αλέξανδρου, Δεινοκράτη.

« 375 κομμάτια από τον περίβολο του Καστά βρίσκονται στο μνημείο του Λέοντος , στην βάση του και στην γύρω περιοχή . Η βάση του Λέοντα είναι όλα κομμάτια από τον περίβολο του «Καστά» . Για μας ήταν συγκλονιστικό αυτό. Από κει και πέρα κοιτάξαμε πως θα γίνει η αναπαράσταση του λιονταριού και πως θα είναι η βάση του .Έψαξε ο αρχιτέκτονας μας και άλλα κομμάτια και καταλήξαμε πραγματικά σε στοιχεία που μας δίνουν πως θα ήταν η βάση του λιονταριού . Η μορφή αυτής της βάσης ήταν εντελώς διαφορετική ,η βάση σήμερα είναι συμβατική έτσι έκριναν όταν έκαναν την αποκατάσταση τότε ,θεώρησαν ότι έτσι είναι αυτά ,αλλά τώραξέρουμε ότι είναι από το περίβολο του «Καστά». Βρήκαμε κομμάτια από την κανονική βάση του λιονταριού. Φανταζόμαστε τον περίβολο και στην κορυφή το λιοντάρι να στέκεται .Το οποίο λιοντάρι είναι ένα μέτρο για τις διαστάσεις του τύμβου . Είναι σαν μέτρο μέτρησης και έτσι έχουμε και τις άλλες διαστάσεις και αυτό είναι πραγματικά συγκλονιστικό για μας» συμπλήρωσε η προϊσταμένη της ΚΗ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Σερρών, αναφερόμενη στην σχέση του Λέοντα της Αμφίπολης και του Τύμβου « Καστά» Αμφίπολης.

Σεαναμονή λοιπόν της χρηματοδότηση της ΚΗ΄ Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων Σερρώνγια την συνέχιση των ανασκαφικών ερευνών ,που τα αποτελέσματα της αναμένονται ενδιαφέροντα . Επισημαίνεται ότι μέχρι τώρα έχουν ανασκαφεί 300 μέτρα από το συνολικό μήκος 497μ του ταφικού περίβολου και έχει γίνει έρευνα για την μετακίνηση του λιονταριού .

Δήμητρα Μετόκη