Αρθρο της Αγγελικής Μήκα
(Δημοτική Σύμβουλος Βισαλτίας)
‘Ήμουν παιδί ακόμη όταν άκουγα για την αξιοποίηση του γεωθερμικού πεδίου Νιγρίτας, πολλές φορές συνόδευα τη γιαγιά μου στα «λουτρά» πριν εγκαταλειφθούν και αργότερα όταν είδα για πρώτη φορά το νερό ΝΙΓΡΙΤΑ στα ράφια των μεγάλων supermarkets της Αθήνας ένιωσα περήφανη (;), μέχρι που έτυχε κάποια στιγμή να διαχειριστώ από θέση ευθύνης το συγκεκριμένο θέμα. ‘Έχοντας ξεκάθαρη άποψη για το τρόπο αξιοποίησης, τον οποίο ως παράταξη έχουμε παρουσιάσει δημόσια πολλές φορές, πέρα από το σκόπελο της γραφειοκρατίας, είχα να αντιμετωπίσω εμπόδια που αφορούσαν :
σε αντιδράσεις μέρους της τοπικής κοινωνίας που εκπορεύονταν από «επιχειρηματίες» που είχαν συμφέροντα να μην αλλάξει τίποτα στο υφιστάμενο καθεστώς,
στην αδράνεια των αρμόδιων υπουργείων ειδικότερα σε ότι αφορά την ανάπτυξη του ιαματικού τουρισμού
σε μικροσυμφέροντα των πολιτικών ηγετών της περιοχής
σε συμφέροντα κρατικοδίαιτων ερευνητικών ινστιτούτων, που αν και έχουν συμβάλλει τα μέγιστα στην έρευνα αρνούνται να δεχτούν ότι η έρευνα αν δεν συνδεθεί με την παραγωγή είναιάχρηστη.
Με πόρους από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα INTERREG III, υλοποιήσαμε ξεπερνώντας πολλά γραφειοκρατικά εμπόδια ( έγκριση παράτασης του έργου που αν και είχε εγκριθεί το 2005 μέχρι το 2007 δεν είχε γίνει καμία ενέργεια με αποτέλεσμα να απειλείται με απένταξη, ενστάσεις στο Συμβούλιο Επικρατείας στο πλαίσιο του διαγωνισμού που προκηρύξαμε για τη μελέτη των έργων υποδομής, καθυστερήσεις από εποπτεύοντες φορείς, που έθεσαν σε κίνδυνο την απώλεια πόρων ) ένα δίκτυο γεωθερμικού ρευστού το οποίο όμως δεν κατέστει λειτουργικό λόγω άρνησης του ΙΓΜΕ να παραχωρήσει την υφιστάμενη ερευνητική γεώτρηση και μη έγκρισης ως το 2010 των περιβαλλοντικών όρων για την κατασκευή της γεώτρησης επανέγχυσης και των παραγωγικών γεωτρήσεων βάσει της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που είχε κατατεθεί στη ΔΙΠΕΧΩ από τον Οκτώβριο του 2007.
Παράλληλα, προχωρήσαμε σε διοικητικές ενέργειες που απαιτούνται για την χρήση των δικαιωμάτων των μισθωμένων από το Δήμο Νιγρίτας γεωθερμικών πεδίων και τη διανομή γεωθερμικής ενέργειας από τη «Δημοτική Επιχείρηση Ύδρευσης Αποχέτευσης Νιγρίτας», η οποία συστάθηκε το 2009 και βάσει της κείμενης νομοθεσίας μπορεί να δραστηριοποιείται σε τομείς όπως α) η μελέτη, κατασκευή, συντήρηση, εκμετάλλευση, διοίκηση και λειτουργία των δικτύων τηλεθέρμανσης, β) η μελέτη, κατασκευή, συντήρηση, εκμετάλλευση, επίβλεψη, διοίκηση και λειτουργία των δικτύων φυσικού αερίου γ) η εμφιάλωση και εμπορία νερού, δ) η διαχείριση, αξιοποίηση και εμπορία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, ενώ υλοποιήσαμε με ιδία μέσα πολλές ενέργειες δημοσιότητας με σκοπό την προσέλκυση επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα.
Ο στόχος μας από την αρχή ήταν ένας : να καταστήσουμε την περιοχή μας πεδίο ανάπτυξης επενδύσεων στον πρωτογενή τομέα με χρήση γεωθερμίας χαμηλής ενθαλπίας, στόχος εφικτός αν προχωρούσαμε, όπως είχαμε σχεδιάσει, στην έρευνα για τη διακρίβωση του συνολικού γεωθερμικού δυναμικού και στα δύο μισθωμένα πεδία και στη συνέχεια στην κατασκευή παραγωγικών γεωτρήσεων οι οποίες θα έδιναν περισσότερο γεωθερμικό ρευστό ικανό να εξυπηρετήσει ενεργειακές ανάγκες όσο το δυνατόν περισσότερων επενδύσεων, ενώ μεσοπρόθεσμος στόχος μας ήταν η μίσθωση του αδιάθετου πεδίου και η κατασκευή σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα ενός δικτύου γεωτρήσεων για χρήση από αγροτικές μονάδες με τρόπο όμως που θα διασφάλιζε την αειφόρα διαχείριση για να εξαλειφθούν σοβαρές αμέλειες του παρελθόντος που είχαν και συνεχίζουν να έχουν αρνητικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Δυστυχώς , δεν προλάβαμε να εργαστούμε προς την επίτευξη των στόχων μας, δεν πάψαμε όμως από τις αρχές του 2011 να διατυπώνουμε τις προτάσεις μας στη σημερινή δημοτική αρχή, η οποία μετά και την από 5/6/2013 «Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων που αφορούν στην Ανόρυξη Παραγωγικής Γεώτρησης και στην Ανόρυξη Γεώτρησης επανέγχυσης, Αξιοποίηση Παραγωγικών γεωτρήσεων, Δίκτυα μεταφοράς ρευστού, Συνοδευτικές εγκαταστάσεις» στο πλαίσιο του έργου που είχε κατασκευαστεί το 2009 όπως προαναφέραμε , από τη Δι.Πε.Χω.Σ Κεντρικής Μακεδονίας, προχωράει στην ανόρυξη της παραγωγικής γεώτρησης, η οποία όμως χωρίς την ανόρυξη γεώτρησης επανέγχυσης καθιστά το έργο μη λειτουργικό.
Για τους ελάχιστους που παρακολουθούν την εξέλιξη του θέματος είναι προφανές ότι η προσέγγιση μας είναι διαφορετική απ’ αυτή της σημερινής δημοτικής αρχής, η οποία επενδύοντας στη ρητορική ενάντια στους ξένους επενδυτές που εποφθαλμιούν την αξιοποίηση του παραγωγικού μας πλούτου με σκοπό το κέρδος, συντηρούν στην πραγματικότητα την αδράνεια και απειλούν οποιαδήποτε προσπάθεια αλλαγής κατεστημένων καταστάσεων που κρατούν την περιοχή μας πίσω.
Αρκεί μια βόλτα στο γεωθερμικό πεδίο Νιγρίτας, για να καταλάβει κανείς τι εννοώ, εγκαταλελειμμένα θερμοκήπια, ανεξέλεγκτη χρήση των ερευνητικών γεωτρήσεων του ΙΓΜΕ, ανεξέλεγκτη επανέγχυση του γεωθερμικού ρευστού στο ρέμα της Γκουλιαμαράκας, από τους ίδιους ανθρώπους που δεκαετίες τώρα, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στο όνομα της τοπικής ανάπτυξης λαθροβιούν επιχειρηματικά εκμεταλλευόμενοι τις εκάστωτε τοπικές αρχές και το κομματικό κράτος.
Εγώ ονειρευόμουν κάτι διαφορετικό, ένα θερμοκηπιακό πάρκο με σύγχρονες εγκαταστάσεις, όπως αυτές της «Agritex ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Α.Ε.» στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας, ή της «ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑ ΔΡΑΜΑΣ Α.Ε.» , αλλά και των υφιστάμενων όπως τα θερμοκήπια παραγωγής ντομάτας του Πέτρου Κωστούδη, σπιρουλίνας της ΑΛΓΗ Α.Ε. , κηπευτικών των Αφων Παντούσα , επενδύσεις που θα δημιουργούσαν δεκάδες θέσεις εργασίας, πολλές παράλληλες επιχειρηματικές δραστηριότητες και προστιθέμενη αξία στην περιοχή.
Η υποστήριξη ενός τέτοιου μοντέλου ανάπτυξης ήταν η αφορμή από ορισμένους τοπικούς επιχειρηματίες και αιρετούς που συστρατεύτηκαν με τη σημερινή δημοτική αρχή, μιας πρωτοφανούς επίθεσης στο πρόσωπο μου. Στην πραγματικότητα αυτού του είδους οι επιχειρηματίες και πολιτικοί ανήκουν στους πολέμιους κάθε μεταρρύθμισης, κάθε αλλαγής η οποία επιφέρει αναγκαστικά ανακατανομή ισχύς, πλούτου, κεκτημένων.
Αυτά τα κεκτημένα παλεύουν και σήμερα να διατηρήσουν με σύμμαχο τη Δημοτική αρχή που δεν θέλει να αντιληφθεί ότι η προσέλκυση μεγάλων και σοβαρών επενδύσεων θα μετατρέψει την περιοχή σε πεδίο ανταλλαγής τεχνογνωσίας μεταξύ μικρών και μεγάλων επενδυτών προς όφελος του καταναλωτή, θα συμβάλλει στην παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας και θρεπτικής αξίας και στη δημιουργία εκατοντάδων θέσεων εργασίας.
Το αίσθημα προστασίας απέναντι σε συγκεκριμένους επιχειρηματίες, που έχουν εκμεταλλευτεί στο έπακρον προγράμματα χρηματοδότησης από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους, είναι αυτό που στην ουσία οδήγησε σε αδράνεια πολλές δημοτικές αρχές, μεταξύ των οποίων και τη σημερινή, αδράνεια που φοράει το ένδυμα της προστασίας των τοπικών και μικρών επενδυτών.
Γιατί κανείς δεν μπορεί να με πείσει ότι ενδιαφέρεται για την ανάπτυξη του γεωθερμικού πεδίου, όταν ένα έργο που χρηματοδοτήθηκε με 500.000 € παρουσιάζει σημάδια πλήρους εγκατάλειψης, όταν γεωτρήσεις εντός τους μισθωμένου γεωθερμικού πεδίου του πρώην Δήμου Νιγρίτας χρησιμοποιούνται ανεξέλεγκτα ακόμη και για την άρδευση καπνοκαλλιέργειας.
Αλήθεια όλοι αυτοί οι Βουλευτές και οι Υπουργοί με τελευταίο τον Υπουργό αγροτικής ανάπτυξης κ. Αθανάσιο Τσαυτάρη που επισκέφτηκαν για άλλη μια φορά την ίδια μονάδα που λειτουργεί μεταξύ άλλων στο γεωθερμικό πεδίο Νιγρίτας, αναρωτήθηκαν ποτέ ποιά είναι τα αληθινά αίτια που ενώ οι έρευνες στο Γεωθερμικό πεδίο Νιγρίτας – Θερμών έχουν ξεκινήσει από το 1980, οι παραγωγικές δραστηριότητες παραμένουν σταθερές και μειούμενες; Μήπως έχει έρθει η ώρα να αναγνωρίσουμε τα πραγματικά λάθη και να αλλάξουμε ρότα;
Αγγελική Μήκα
Δημοτική Σύμβουλος
