Μια διάσημη λίμνη στα πόδια του Μπέλες, ένα ζωντανό αστικό κέντρο στις παρυφές του Λαϊλιά, ο κάμπος του Στρυμόνα και τα σπηλαιώδη μονοπάτια του Αγγίτη σε κάνουν να υποκλίνεσαι στη φυσική υπεροχή των Σερρών.
Ισως κάποιοι έρχονται καρφωτοί για τη λίμνη Κερκίνη. Σε κάθε «έργο» υπάρχει άλλωστε ο αγαπημένος πρωταγωνιστής. Πλάι στον περικαλλή υγρότοπο με τα αγροτικά χωριά που ορίζουν τη ζωή τους γύρω από τις πλάβες, τα βουβάλια και τα παρόχθια δάση, συμβαίνουν χίλια δυο ενδιαφέροντα.
Στον δρόμο για τον Προμαχώνα, τα ιαματικά λουτρά Αγγίστρου και Σιδηροκάστρου συγκεντρώνουν τους φανατικούς της υδροθεραπείας απ’ όλη τη Βόρεια Ελλάδα. Τα επισκέψιμα οχυρά της γραμμής Μεταξά αποτελούν για τους λάτρεις της Ιστορίας ένα λαμπερό σημείο αναφοράς.
Κάποιοι έρχονται για πεζοπορίες, ιππασίες και ποδηλατάδες στα δασώδη μονοπάτια του Μπέλες. Στα όρη Αγγιστρο και Λαϊλιάς παραδίδονται στην ανέγγιχτη ομορφιά που κρύβει μέσα της η άγνωστη γη της μεθορίου.
Αλλοι θέλουν να βιώσουν τη ζωντάνια μιας καθωσπρέπει επαρχιακής πόλης. Να απολαύσουν τις χαρές του μικροσκοπικού χιονοδρομικού κέντρου, να επισκεφτούν τα μουσεία, να πάρουν μια γεύση απ’ τα καλούδια που βγάζει ο τόπος: τις μπουγάτσες, τους ακανέδες, τα κρέατα, τα τσίπουρα, τις πέστροφες και τα γριβάδια.
Αλλοι κυνηγούν τους καταρράκτες που ρέουν ασταμάτητα όπου και όποτε βρουν πέρασμα. Αλλοι τα γεφύρια στο Αχλαδοχώρι και στο ρέμα Ανω Βροντούς, που με σωστή χάραξη θα μπορούσαν διεκδικούν την πρωτιά ανάμεσα στα τρανταχτά σερραϊκά αξιοθέατα.
Και οι πιστοί του θρησκευτικού τουρισμού, ούτε κι αυτοί μένουν παραπονεμένοι. Μονή Τιμίου Προδρόμου Σερρών και Εικοσιφοίνισσας Παγγαίου ηγούνται της πομπής των εξαιρετικών ησυχαστηρίων που διανθίζουν τις παρυφές των ορέων που οριοθετούν τον νομό.
Μπέλες, Αγκιστρο, Λαϊλιάς, Μενοίκιο και Παγγαίο ενώνουν τις δυνάμεις τους, ξεδιπλώνουν τα κάλλη τους στον Στρυμονικό κόλπο. Στην αγκαλιά τους απλώνεται η πλούσια πεδιάδα του Στρυμόνα. Νότια, ο κύκλος κλείνει στον ημερότερο Βερτίσκο και στα Κερδύλλια όρη που με τη σειρά τους ξεπλένονται στη θάλασσα.
Κάπου εκεί εντοπίζεται η Βισαλτία με τα ξακουστά της έθιμα: τους Πεχλιβάνηδες, τα Μπαμπούγερα, τις Λαζαρίνες που υπόσχονται στους παρευρισκομένους μοναδικές εμπειρίες. Και τα Δαρνακοχώρια βάζουν το δικό τους λιθαράκι στην τοπική λαογραφία. Σκαρφαλωμένα στα χαμηλά του Μενοικίου, έχουν να επιδείξουν ένα αξιοθαύμαστο αρχιτεκτονικό σύνολο και μια σπουδαία αγροτική παράδοση.
Εξοδος στη θάλασσα
Το 15 χλμ. φαράγγι του Αγγίτη γεμίζει περιπατητές, συνορεύει με το σπήλαιο Αλιστράτης, ο υπόγειος κόσμος του βουλιάζει από κόσμο 365 μέρες τον χρόνο. Και δίπλα του τα χωριά του Παγγαίου γράφουν τη δική τους ιστορία· «δένεται» με τα χρυσοφόρα κοιτάσματα του μαγικού βουνού, με τη σπουδαιότητα της αρχαίας Αμφίπολης.
Τα κατάλοιπα της σπουδαίας πολιτείας μπλέκονται στα πόδια σου σε όλη την ανατολική διαδρομή: μακεδονικοί τάφοι, πύργοι, υδραγωγεία, ο πολυσυζητημένος τύμβος και ο κυρίως αρχαιολογικός χώρος αποτελούν αναπόσπαστα κομμάτια ενός μοναδικής σημασίας αρχαιολογικού παζλ. Εμβλημά του το λιοντάρι της Αμφίπολης· απ’ το βάθρο του αγναντεύει το δέλτα του Στρυμόνα, υποδέχεται τους επισκέπτες που ζουν το 4 εποχών παραμύθι τους στις Σέρρες.
* Δραστηριότητες
Πεζοπορία στα ευρωπαϊκά μονοπάτια Ε4 και Ε6 του Λαϊλιά και χιονισμένες εξορμήσεις στο μικρό και πανέμορφο χιονοδρομικό του πεδίο. Κουπί στον Αγγίτη, διάσχιση του φαραγγιού με ποδήλατα ή κατάβαση στα βράχια με σκοινιά. Σπηλαιολογία στην Αλιστράτη, μαθήματα ιππασίας στο Μπέλες και βαρκάδες στο παρόχθιο δάσος του Εθνικού Πάρκου Κερκίνης είναι μερικές από τις «πλουσιοπάροχες» δραστηριότητες των Σερρών!
Σέρρες: Αυθεντική Μακεδονίτισσα
Βυζαντινοί ναοί, μοναστήρια και κουμπέδες. Aνέγγιχτα χωριά και ένα χιονοδρομικό στην καρδιά του Λαϊλιά. Στη βέρα βορειοελλαδίτικη πόλη, τα κομμάτια του παζλ συνταιριάζουν σε ένα θαυμαστό αποτέλεσμα.
Τα Σέρρας. Η βορειοελλαδίτικη πόλη με τα παγωμένα πρωινά που μοσχομυρίζει μπουγάτσα πασπαλισμένη με ζάχαρη άχνη. Με τα μονίμως γεμάτα καφέ, με τα παραδοσιακά ταβερνάκια και τα μοδάτα εστιατόρια. Με τους 7.000 φοιτητές και τους 8πλάσιους μόνιμους κάτοικους. Με τα μπριζολάδικα, τα σουβλατζίδικα και τους μικροπωλητές της κεντρικής πλατείας Ελευθερίας. Με τη μνημειώδη έλλειψη πάρκινγκ που, όπως δείχνουν τα φαινόμενα, για τους ίδιους είναι... αόρατη.
Οι Σέρρες, ο κόμβος για την παρυδάτια περιοχή της λίμνης Κερκίνης, για την έξοδο προς τον Προμαχώνα και τη Βουλγαρία, για τον Στρυμόνα, την Αλιστράτη, την Αμφίπολη· το πλούσιο σε μνημεία αστικό κέντρο που ακουμπάει την πλάτη στον κατάλευκο όγκο του δασοσκέπαστου Λαϊλιά.
Ακολουθείς πλάι στο κύμα τα στερεότυπα. Εδώ, άμα πίνεις ούζο θα είναι «Μαγεία». Αν κάνεις όρεξη για γλυκό θα ονειρεύεσαι βελούδινες μπουκίτσες ακανέ. Θα τρέχεις με τους ομοίους σου πάνω-κάτω στην κοιλάδα των Αγίων Αναργύρων (ή Εξοχών), θα λες τις καλημέρες σου και η ανάσα θα αχνίζει, θα χαιρετάς με σεβασμό τους υπόλοιπους φασκιωμένους μέχρι τα μπούνια πρωινούς περιπατητές.
Ανατολικές Σέρρες: Πολύχρωμο χαρμάνι
Το φαράγγι του Αγγίτη και το σπήλαιο της Αλιστράτης. Στις παρυφές του Μενοικίου τα Δαρνακοχώρια και στην πλάτη του Παγγαίου τα χωριά της Αμφίπολης. Φυσικά και ανθρώπινα θαύματα οδηγούν τα βήματα στον Στρυμονικό Kόλπο.
Αφήνεις πίσω σου τις Σέρρες. Παίρνεις στο κατόπι τις παρυφές του Μενοικίου, οι κυματισμοί του Παγγαίου φράζουν τον ορίζοντα. Μια ευθεία δρόμος οδηγεί στη Δράμα, μα πριν, ο σερραϊκός κάμπος διανθίζεται με τα ξακουστά Δαρνακοχώρια. Χρυσό, Νέο Σούλι, Εμμανουήλ Παππάς, Aγιο Πνεύμα και Πεντάπολη δένονται με δεσμούς ακλόνητους, μοιράζονται την ιστορική, λαογραφική και γλωσσική κληρονομιά που τα διαχωρίζει.
Aγνωστο πώς προέκυψε το όνομα. Aλλοι λένε πως προήλθε από τη σύνθεση των λέξεων «δάρι» και «νάκα», άλλοι ασπάζονται την εκδοχή του Δαρείου, άλλοι πιστεύουν πως ο ντάρνακας είναι ο γενναιόδωρος (ντερνέκ στα τούρκικα σημαίνει ανοιχτοχέρης). Oπως και να 'χει, η συνοχή υπάρχει. Και η χάρη. Βέρα καπνοχώρια ως επί το πλείστον (αμπέλια και λίγα σιτάρια έσπαζαν την ομοιομορφία στις καλλιέργειες), ξεχωρίζουν για τα τρίπατα καπνόσπιτα με τα χαγιάτια, για τις πλατείες, τις εκκλησίες και το γλωσσικό ιδίωμα· την ιδιαίτερη ντοπιολαλιά με τις συγκοπές, τους αναγραμματισμούς και τις συντμήσεις.
Τα ήθη και τα έθιμα παίζουν βεβαίως τον ρόλο τους. Ο κριτσμάς στο Χρυσό (αρχές Σεπτέμβρη) σήμαινε το τέλος των εργασιών του καπνού, ο παραδοσιακός χορός του Ζάμαντα στην Πεντάπολη (της Ζωοδόχου Πηγής, μετά το Πάσχα) υπενθυμίζει την επί τουρκοκρατίας νικητήρια αναμέτρηση ανάμεσα στον προαναφερόμενο και σε ένα ντόπιο λεβεντοπαλίκαρο, και η Δρακοκτονία στο Νέο Σούλι (ανήμερα του Αγίου Γεωργίου) είναι συνυφασμένη με το μέγα πρόβλημα της υδροδότησης στην εποχή της καπνοκαλλιέργειας.
Κερκίνη: Ο κύκλος της ζωής
Ξενοδόχοι, ψαράδες, κρεοπώλες, βουβαλοτρόφοι, οικοπεριηγητές. Ψήστες, χρυσοχέρες, φαντάροι, χαμαμτζήδες και οδηγοί βουνού. Μπορεί η Κερκίνη να μονοπωλεί το ενδιαφέρον του ταξιδιώτη στις Σέρρες, αλλά ένας τόπος τόσο προικισμένος έχει πολλούς πρωταγωνιστές!
Θα φτάσεις νύχτα. Τα φώτα του ΙΧ θα φωτίζουν εμπρός σου τις αχνές γραμμές πορείας του επαρχιακού δρόμου. Τα αστέρια θα υφαίνουν ανενόχλητα το ουράνιο πέπλο τους και η λίμνη Κερκίνη θα βουλιάζει στη φαινομενική ησυχία.
Ανάμεσα στο Κιλκίς και στην Καβάλα, στη σκιά της γιγάντιας μορφής του Μπέλες, στα σύνορα Ελλάδας και Βουλγαρίας, τα νερά του Στρυμόνα και του Κερκινίτη ενώνονται στον πλούσιο υδάτινο κόσμο των ψαράδων, στο άντρο της άγριας ζωής, στον επαναλαμβανόμενο προορισμό των οικοπεριηγητών, των φωτογράφων, των καλλιτεχνών, των ρομαντικών.
75 υδάτινα τ. χλμ. την άνοιξη - 50 τον χειμώνα, στριμώχνονται ανάμεσα σε χωριά και υγρολίβαδα, φτιάχνουν το καμάρι των Σερρών. Το βασίλειο των αντικατοπτρισμών, των βουβαλιών, των αργυροπελεκάνων, του προστατευόμενου παρόχθιου δάσους.
Βισαλτία: Η γη του Στρυμόνα
Λαογραφικά και αρχαία μονοπάτια σε φέρνουν στη Βισαλτία. Στις απέραντες ευθείες του κάμπου, στα αγροκτηνοτροφικά χωριά μακριά από τα τουριστικά βλέμματα, κάτω από την κοίτη του Στρυμόνα, παρέα με την άφαντη λίμνη Αχινού.
Κάπου εδώ στις παρυφές του Βερτίσκου, στην καρδιά της σερραϊκής κοιλάδας, στα σύνορα με τη Θεσσαλονίκη, η ζωή κυλά απλά, καθημερινά, ανθρώπινα. Τα εύφορα χωριά της Βισαλτίας αναβλύζουν μνήμες καπνού και ιαματικά θερμά νερά, διατηρούν στενή σχέση με τα έθιμα, σπέρνουν τη γη, έχουν για ορίζοντα την απέραντη πεδιάδα που υδροδοτεί ο περίφημος Στρυμόνας.
Στην πρωτεύουσα Νιγρίτα ξεκινά το ταξίδι. Στην πατρίδα της χιλιοτραγουδισμένης Γερακίνας που κίνησε να φέρει κρύο νερό και έπεσε στο πηγάδι. Η ξακουστή για την ομορφιά της νεαρή ήταν υπαρκτό πρόσωπο που έζησε στα 1850 και έχασε τη ζωή της στα 16 της χρόνια, στο επίσης υπαρκτό πηγάδι, που εντοπίζεται πάνω από την πλατεία Μπογατσοπούλου, πίσω από την πιάτσα των ταξί.
Συνορεύει από το 2001 με το Λαογραφικό Μουσείο Νιγρίτας (ουσιαστικά μια αναπαράσταση αστικής οικίας), ενώ παραδίπλα ορθώνεται το ξασπρισμένο καπνομάγαζο που έχει μετουσιωθεί σε χώρο πολιτισμού. Κάθε χρόνο τον Σεπτέμβρη διοργανώνονται εδώ τα Γερακίνεια, οι εκδηλώσεις που αφορούν στην αναπαράσταση του δρώμενου και συνοδεύονται με γλέντι και παραδοσιακά φαγητά.
Σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του αστικού κέντρου ορθώνονται κατά διαστήματα νεοκλασικά και καπνομάγαζα που μαρτυρούν την οικονομική ευμάρεια που γνώρισε η Νιγρίτα στις αρχές του 20ού αιώνα. Η δε ουσία της σύγχρονης πόλης ξετυλίγεται γύρω από τον Αγιο Αθανάσιο που κοιτά κατάματα την παλαίστρα στην οποία διαδραματίζεται το κορυφαίο τοπικό δρώμενο των πεχλιβάνηδων.
Κείμενο: Ηλέκτρα Φατούρου
Φωτογραφίες: Παναγιώτης Σαρρής, Ηρακλής Μήλας
Πηγή: ethnos.gr
Διαβάστε επίσης:
- Συνάντηση Ευρωπαϊκών φορέων στη Λίμνη Κερκίνη για τη βιοποικιλότητα Στα πλαίσια υλοποίησης του έργου EUbyLAKES, θα πραγματοποιηθεί συνάντηση εργασίας των εταίρων του προγράμματος, στα γραφεία του παραρτήματος Κερκίνης (πρώην Φορ...
- Εντυπωσιακή αναβίωση της μάχης του Ρούπελ - Πλήθος κόσμου στις εκδηλώσεις Πλήθος κόσμου κάθε ηλικίας, παρακολούθησε μετά από 3 χρόνια απουσίας λόγω των μέτρων κατά του covid 19, την Αναβίωση της ιστορικής μάχης των Οχυρών Ρούπελ 1941,...
- Αλιστράτη Σερρών: “Ανάβει μηχανές” και πάλι το τρενάκι στο Φαράγγι του Αγγίτη Μετά από επτάχρονη απουσία επιστρέφει το Σάββατο 14 Μαϊου το τρενάκι στο Φαράγγι Αγγίτη, με τη μαγευτική διαδρομή του , προσθέτοντας έναν ακόμη λόγο για να επισ...
- Η φάρμα με τα χίλια άλογα στα Άνω Πορόια Σερρών (Video) Στα Άνω Πορόια στις Σέρρες, στους πρόποδες του όρους Μπέλες με θέα την λίμνη Κερκίνη, κατοικεί ο Νίκος Βαρκάς, φανατικός περιηγητής και λάτρης των αλόγων. Πρ...
- «Πλημμύρισε» από κόσμο το Χιονοδρομικό Κέντρο του Λαϊλιά Σερρών Χιλιάδες ήταν οι επισκέπτες και λάτρεις του σκι που απόλαυσαν αυτό το Σαββατοκύριακο, το πρώτο μετά από σχεδόν δύο χρόνια, το Χιονοδρομικό Κέντρο του Λαϊλιά Σερ...
- Ρομπότ ξεναγεί τους επισκέπτες στο σπήλαιο Αλιστράτης (Βίντεο) Το πρώτο ρομπότ-ξεναγός παγκοσμίως είναι γεγονός και βρίσκεται στη χώρα μας. Είναι η “Περσεφόνη”, η “έξυπνη” ξεναγός, η οποία έχει αυτονομία στην κίνηση, απαντά...
- Εγκρίθηκαν χρηματοδοτήσεις για χιονοδρομικό του Λαϊλιά και αυτοκινητοδρόμιο Σερρών Τη χρηματοδότηση σημαντικών έργων στους δύο βασικούς πυλώνες του αθλητικού τουρισμού του Δήμου Σερρών, του χιονοδρομικού κέντρου του Λαϊλιά και του Αυτοκινητοδρ...
- Λίμνη Κερκίνη: Όταν η φύση γίνεται… σκηνοθέτης επιστημονικής φαντασίας Η πρώτη ματιά παραπέμπει σε σκηνή από ταινία επιστημονικής φαντασίας. Mε τη δεύτερη ματιά έχεις την αίσθηση ότι πρόκειται για εικαστική παρέ...