Απάντηση προς τον κύριον Αθανάσιον Αραμπατζήν, δημοσιογράφον, αρθρογράφον της εφημερίδος « ΣΕΡΡΑΪΚΟΝ ΘΑΡΡΟΣ». Κύριε Αθανάσιε Αραμπατζή,
στην εφημερίδα « ΣΕΡΡΑΪΚΟ ΘΑΡΡΟΣ » της Παρασκευής, 19ης Οκτωβρίου 2007, εις την στήλη « ΠΕΤΑΧΤΑ » σχολιάζετε την φράση [ « έωλη » την χρηματοδότηση ], την οποίαν αλιεύσατε από την εφημερίδα «Ελεύθερο Βήμα» και αποφαίνεσθε ότι είναι εσφαλμένη η διατύπωση. Αντιπροτείνετε την γραφή [ « αίολη» την χρηματοδότηση ], δηλαδή αντικατάσταση της λέξεως « έωλη» ( με έψιλον ) δια της λέξεως «αίολη»
( με αι ), γιατί κατά την άποψη σας είναι η ορθή και όπως ισχυρίζεσθε αυτό το γνω-ρίζουν και οι έχοντες στοιχειώδη μόρφωση.
Επειδή επιθυμούμε να πληροφορήσουμε τους αναγνώστες σας περί αυτού, θα μας επιτρέψετε να ανατρέξουμε σε κάποια λεξικά για να μάθουμε
την σημασίαν των λέξεων «αίολος» και « έωλη».
Α/α. - Η λέξη «Αίολος» , κύριον όνομα και τονίζεται προπαροξυτόνως .
Ο Αίολος : Ο ταμίας των ανέμων κλπ.
Η λέξη «αιόλος», ( επιθετικώς ), τονίζεται παροξυτόνως.
« αιόλος», (επιθετικώς) : Ο ποικίλος, ο ταχύς, ο ευκίνητος . < Από το ρ. αιόλλω- αιόλλειν : Απλώς κινείν , ποικίλως και πυκνώς και ταχέως στρέφειν και κινείν >.
Παράδειγμα : αιόλος άνθρωπος ,( επιθετικώς ) : Ο ποικίλος και πανούργος.
Αυτά από το λεξικό του Ευσταθίου Αρχιεπισκόπου Θεσ/κης ( 12ος μ.Χ. αιών) .
Α/β΄ - Άλλο παράδειγμα από το μέγα ετυμολογικόν λεξικόν :
αιόλος όφις ( επιθετικώς ) : Ο κατάστικτος και ποικίλος ( παρά το αιόλειν = κινείν ) .
Α/γ΄ . – Έτερον από το λεξικόν του Ησυχίου Αλεξανδρέως - 5ος μ.Χ αιών .
αιόλα (επιθετικώς) : ποικίλα , ταχέα.
αιόλη νύξ ήτοι μέλαινα, ποικίλη διά τα άστρα.
Α/δ΄.– Από το λεξικόν της Ελληνικής Γλώσσης, LIDDELL - SCOTT (Επιτομή) :
αιόλος, -η, -ον α. - Ι : Αυτός που κινείται με ταχύτητα, λέγεται για σφήκες και φίδια.
ΙΙ.- Ευμετάβλητος στο χρώμα – και την ερμηνείαν εύχρηστος,
βολικός.
ΙΙΙ.-(Μεταφορικώς) : 1.– Ευμετάβλητος, μεταβλητός, μεταθετός, ευκί-
νητος, άστατος.
2. – Μεταβλητός, δόλιος, πανούργος, πονηρός.
β΄. -1. Ως κύριον όνομα ( προπαροξυτόνως)
Αίολος, ο θεός των ανέμων.
Β΄.1. - Ας έλθουμε εις την επίμαχη λέξη, «έωλη», την οποίαν αντικαθιστάτε
ως εσφαλμένη κατά την άποψή σας.
Έωλος ( αεί δασέως ) : ο Χθεσινός.
Έωλον : Το χθεσινόν, το λιτόν, μάταιον, ψυχρόν, ανωφελές, ανίσχυρον.
Εωλοκρασία : Η χθεσινή μέθη .
Αυτά από το μέγα ετυμολογικόν λεξικόν.
Β΄. – 2. Από το λεξικόν του Ευσταθίου Θεσ/κης έχουμε :
Εωλοκρασία : Η χθεσινή κράσις, το λείψανον.
Β΄. - 3. Έωλον ( αεί δασέως ): εχθεσινόν, ψυχρόν. ( Λεξικόν Ησυχίου Αλεξανδρέως -
5ος μ.Χ. αιών ) .
Β΄ . - 4. Εωλοκρασία : Το χθιζόν βρώμα.
Έωλον, ( αεί δασέως) : Εχθεσινόν, ψυχρόν, μάταιον, ανωφελές, ανίσχυρον.
Έωλον : Το μη πρόσφατον. (Λεξικόν Φωτίου, Πατριάρχου – 9ος μ.Χ αιών ) .
Β΄. -5. Από το λεξικόν LΙDDELL – SCOTT ( επιτομή ) :
α. - Εωλοκρασία : Μείγμα από τρυγία και κατακάθια μούστου.
β΄. – Μεταφορικώς :
1. - Έωλος , - ον : Παλιός, χθεσινός, μπαγιάτικος, ( Λουκιανός ).
2. – Για ενέργειες, καταστάσεις :
Έωλος : παλιός απηρχαιομένος, σκουριασμένος. ( Δημοσθένης).
Σήμερον, συνηθίζεται η φράση : « αφήστε τα σάπια ».
3. – Για ανθρώπους :
Έωλος : βραδύς άτολμος, ( Πλούταρχος ).
Γ΄ - Απόφαση Οικουμενικής Συνόδου :
« Τα κατά της συνόδου έωλα ». –
Η λέξη «έωλα» : ανίσχυρα, αστήρικτα, δόλια, σκουριασμένα - σάπια .
Μετά απ’ όλα αυτά, όπως αντιλαμβάνεσθε, η προτεινομένη εκ μέρους σας φράση [«αίολη» την χρηματοδότηση ] δεν ευσταθή, ως εσφαλμένη και τούτο , διότι δεν υπάρχει εις την ελληνικήν παρομοία λέξη (επίθετον –προπαροξυτόνως χρησιμοποιού-μενον). Το χρησιμοποιούμενον εις την φράση σας επίθετον είναι νόθον. Ενδεχομένως επενοήθη από επιδόξους, καινοφανείς γλωσσοπλάστες, αλλά παραμένει βαρβαρισμός. Ίσως οι Ρωμαίοι να συνεχώρουν τα τοιαύτα ολισθήματα εις τους Γραικύλους .
Ευχαριστώ δια την φιλοξενίαν .
Σέρραι 31/10/2007
Δεδελούδης Ελευθέριος
Φιλόλογος.
Αναδημοσίευση από "Ε.Β." Νοέμβριος 2007
Διαβάστε επίσης:
- Περιστατικό βίας ανηλίκων σε σχολείο της πόλης στις Σέρρες Περιστατικό άγριου ξυλοδαρμού, αυτή τη φορά μέσα σε αυλή σχολείου, σημειώθηκε σε σχολείο της πόλης των Σερρών. Πρωταγωνίστριες ήταν δύο μαθήτριες 15 ετών, ότ...
- Στις Σέρρες τα κλασικά αυτοκίνητα του “Mycenaean - Minoan Rally” Μία φάση του γνωστού “Mycenaean–Minoan Rally” φιλοξένησε το Αυτοκινητοδρόμιο Σερρών την Τετάρτη δήλωσε στην ΕΡΤ3 ο Κώστας Μπέγος, Πρόεδρος του Αυτοκινητοδρομίου...
- Σέρρες: Έσπασε τα ξημερώματα μεταφορικός αγωγός – Χωρίς νερό έως το πρωί η ανατολική πόλη Σταδιακά αποκαταστάθηκε την Τρίτη νωρίς το πρωί η διακοπή της υδροδότησης στο Ανατολικό κομμάτι της πόλης των Σερρών που περιλαμβάνει περίπου 25.000 νοικοκυριά....
- 83η επέτειος της Μάχης των Οχυρών «Ρούπελ» και «Ιστίμπεη» Η Μάχη των Οχυρών στο Ρούπελ τιμήθηκε την Κυριακή, 83 χρόνια απο την εισβολή των Γερμανών Ναζί και την ηρωική άμυνα του ελληνικού στρατού. Το πρωί τελέστηκε επι...
- Η καρδιά του στίβου θα χτυπήσει στις Σέρρες στο πλαίσιο του σχολικού αθλητισμού Περισσότεροι από 600 μαθητές – αθλητές από Ελλάδα και Κύπρο θα συμμετέχουν στους αγώνες που θα διεξαχθούν από τις 22 έως τις 23 Απριλίου 2024 στο Εθνικό (...
- Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες ασφαλτόστρωσης στην πόλη των Σερρών Ολοκληρώθηκαν οι εργασίες ασφαλτόστρωσης σε κεντρικούς δρόμους της πόλης των Σερρών. Συγκεκριμένα, πρόκειται για τη συνέχεια του έργου «Συντήρηση οδικού δικτύου...
- Αύξηση «φωτιά» κατά 90% στα διόδια Στρυμονικού Σερρών Σοκ έχει προκαλέσει η ανακοίνωση από την Εγνατία Οδό Α.Ε. για τις νέες τιμές διέλευσης στους σταθμούς διοδίων, με βάση το ΦΕΚ 1957/Β`/28.03.2024, που ισχύσουν α...
- Άγρια συμπλοκή ανηλίκων στη Νιγρίτα Σερρών – Έξι συλλήψεις Δυο ανήλικοι τραυματίστηκαν, μετά από συμπλοκή στη Νιγρίτα. Όλα συνέβησαν τη Δευτέρα το βράδυ, όταν μία ομάδα έξι ατόμων από τις Σέρρες, (δύο ενήλικες και τέσσε...
